In deze blogpost wil ik je laten zien hoe de Facebook like knop ervoor zorgt dat jij en ik ons als kuddedieren gaan gedragen. Achter de like knop zit namelijk een krachtig, psychologisch principe verborgen…
- Ik zal in deze post het psychologische principe van sociale bewijskracht uitleggen
- en laten zien hoe de Facebook like knop hierop inspeelt.
- Als je ziet hoeveel we onbewust worden beïnvloedt door sociale bewijskracht kun je wel eens het gevoel hebben dat je “bespeeld” wordt door dit soort principes. Om te voorkomen dat je met een zure nasmaak dit blog verlaat, ga ik je ook laten zien waarom het juist goed is dat we beïnvloedt worden door dit soort principes. (En ons dus soms als kuddedieren gedragen.)
- En als extra beveiliging sluiten we af met hoe we onszelf kunnen wapenen als mensen psychologische principes ten onrechte gebruiken om ons te beïnvloeden.
Ben je benieuwd? Let’s dive in!
[bra_border_divider top=’5′ bottom=’5′]
*Voor de juistheid van dit artikel is het wel even nodig om onderscheid te maken tussen de like knop en de like counter. De psychologie zit ‘m vooral in de zogeheten like counter.*
Sociale bewijskracht
Bij het zien van een Facebook like knop vallen we vaak ten prooi aan het principe van sociale bewijskracht.
“Als zoveel mensen het doen, zal het wel waar zijn”
Sociale bewijskracht houdt namelijk in dat je een bepaald idee voor “waarheid” aanneemt naarmate er meer mensen zijn die zeggen dat dat idee waar is. En hoe meer mensen iets doen, hoe eerder jij ook geneigd bent datzelfde te doen.
Stel je maar eens voor: Je loopt op straat en je ziet iemand naar de lucht kijken en wijzen. Meestal schenk je er weinig aandacht aan en denk je “Er is toch niks te zien”.
Even later loop je weer voorbij dezelfde plek en zie je 20 mensen omhoog kijken… Nu ga je toch ook even omhoog kijken! Je denkt: “Oei zoveel mensen kijken omhoog, daar zal wel wat te zien zijn!”
Het feit dat er ineens 19 mensen extra zijn is voor ons genoeg om het idee “er is iets te zien in de lucht” voor waar aan te nemen. Er is verder niks veranderd aan de situatie of het idee “er is iets in de lucht te zien”, alleen het aantal mensen wat er stond is toegenomen.
[bra_blockquote align=’right’]Als zoveel mensen het liken, zal ik het ook wel leuk vinden.[/bra_blockquote]
Als zoveel mensen het liken, zal ik het ook wel leuk vinden”
Misschien begint de link met de Facebook counter nu al een beetje door te schemeren…
Als we namelijk een pagina zien met een like knop met weinig of geen likes, durven we niet gelijk te zeggen: “deze pagina is leuk”.
Zien we een daarentegen een pagina die 23.000 keer geliked is, dan nemen we het idee “deze pagina is leuk” veel sneller aan als waarheid.
Ook al is er aan die pagina niks veranderd… het feit dat er al 23.000 mensen hebben gezegd dat ie leuk is, overtuigt ons ervan dat die pagina leuk is.
Kuddedieren en sociale bewijskracht
Hopelijk is nu duidelijk dat het psychologische principe van sociale bewijskracht ervoor zorgt dat wij kuddegedrag gaan vertonen als we een website bezoeken. Wij passen onze gedachten en ons gedrag namelijk steeds sneller aan naarmate het getal achter de like knop hoger wordt. We maken onbewust een shortcut in ons brein: “Als veel mensen dit leuk vinden, zal het wel leuk zijn.”
Voordelen van kuddegedrag
Er is een goede reden waarom ons brein die onbewuste shortcut (“omdat veel mensen iets doen, zal het wel waar zijn”) maakt voor ons. Uiteindelijk vergroten zulke onbewuste shortcuts, net als bij kuddedieren, onze kans om te overleven en maakt het ons leven een stuk makkelijker.
Grotere overlevingskans offline
Denk nog eens terug aan het voorbeeld van de mensen die op straat stonden en omhoog keken.Toen er maar 1 iemand omhoog keek, geloofde je niet direct dat er wat te zien zou zijn in de lucht. Op het moment dat er twintig mensen omhoog keken zei jouw brein echter: “kijk omhoog, er is iets te zien in de lucht!”
Als er in deze situatie iets gevaarlijks uit de lucht viel zouden er twintig mensen omhoog kijken en daarna dekking zoeken. Doordat andere mensen de situatie al hadden ingeschat kan jij hun gedrag gelijk volgen: omhoog kijken en dekking zoeken! Dit is geniaal, want je hoeft nu niet meer zelf de hele situatie te onderzoeken en te analyseren of je inderdaad omhoog moet kijken en dekking moet zoeken. Doordat je het gedrag van de mensen om je heen volgt, wordt de kans groter dat je blijft leven.
Meer gemak en tijdsbesparing online
Sociale bewijskracht zorgt ook voor tijdsbesparing en gemak als je een website bezoekt.
Om te beoordelen of een pagina de moeite waard is om te liken ga je op zoek naar indicaties die je kunnen vertellen dat je de pagina leuk vindt. Meestal betekent dat dat je de hele pagina moet lezen of bekijken. Zijn er voor jouw al een heleboel mensen geweest die die pagina geliked hebben, dan hoef jij niet meer heel die pagina te checken om te zien of er leuke inhoud in staat. Je kunt er vanuit gaan dat andere mensen die inschatting al hebben gemaakt voor je en jij kan hun gedrag dus gewoon volgen. Je bent dus eerder geneigd deze pagina ook te liken.
Goed, zo zie je dat er genoeg voordelen zijn van aannemen van de mening van een grote groep mensen. Maar… schuilt hier niet ook een heel groot gevaar in? Namelijk, dat we makkelijk verleidt kunnen worden om iets te geloven wat niet waar is, alleen maar door het aantal mensen dat iets zegt, vindt, of in dit geval liket?
Unfortunately that is correct.. En het gebeurt vaker dan je denkt.
Knowledge is power
Zoals ik hierboven heb uitgelegd, is het heel vaak in ons voordeel om het gedrag te volgen van de mensen om ons heen.
Het gebruiken van sociale bewijskracht is vaak ook in het voordeel van iedereen, mits ze op een eerlijke manier worden toegepast.
Er zijn echter ook gevallen waarin het principe van sociale bewijskracht (en vele andere psychologische principes) ten onrechte worden gebruikt om ons te overtuigen van een bepaald idee. Zeker op grote schaal kan dit gevaarlijk zijn. Dit is in de geschiedenis al vaak genoeg gebeurt en gebeurt vandaag de dag nog steeds.
Daarom geldt nog altijd: Knowledge is power.
Educate yourself en vorm je eigen mening over zaken die belangrijk zijn. Je leeft dan wel iets langzamer dan de rest en neemt iets meer tijd om je mening ergens over te vormen, maar je wordt in ieder geval geen kuddedier dat, zonder na te denken, het gedrag van de rest kopieert. Want ook al zijn er nog zoveel mensen die iets doen, het hoeft niet altijd waar te zijn.
[bra_border_divider top=’5′ bottom=’10’]
We kunnen de mensen die na ons op dit blog komen een handje helpen door dit artikel alvast te liken of te tweetten. Zo weten zij straks gelijk of dit artikel de moeite waard is om te lezen of niet 😉